|
Nyctivoe to sceniczna wersja głównego wątku trylogii - poematu dramatycznego Dimitrisa Lyacosa Poena Damni.
Napisana współczesną greką trylogia została przetłumaczona na język niemiecki, tłumaczenia na język angielski
dokonał Shorsha Sullivan.
Podczas pracy nad Poena Damni, Dimitris Lyacos natknął się na maski autorstwa austriackiego
rzeźbiarza Fritza Unegga. Odpowiadały one postaciom i pomysłom poematu, niektóre z obrazów były drukowane
w greckiej i angielskiej wersji jednej z części trylogii The First Death.
Teraz Nyctivoe - połączenie obrazu i dźwięku, tekstu i pomysłu znalazło się na scenie.
Poena Damni idealnie sprawdziło się w scenicznym wykonaniu, ale nadal może być odczytywane
z drukowanych stron, jako śniona podróż umysłu oraz realizowane jako instalacja, podczas której
nagrana wcześniej wersja wydobywa się z nowych figur-rzeźb. Poza centralną postacią samej Nyctivoe
są dwaj inni protagoniści.
Legion - echo postaci biblijnej opętanej przez diabły zbyt mnogiej do nazwania.
Tutaj, w środku trylogii jesteśmy świadkami potyczki między Legionem i Nyctivoe, która staje się katalizatorem
ich związku ze światem umarłych. Głos Legionu jest niekiedy zniekształcony przez magnetofon kasetowy,
co uwydatnia rosnący dystans między światem obserwatora i światem postaci w sztuce.
Jest także postać Narratora, bardziej przedmiotowa i beznamiętna, być może żyjąca w innym czasie
i przestrzeni. Jego neutralne komentarze są niekiedy przetykane biblijnymi cytatami.
Jest także chór. Cztery głosy, wszystkie żeńskie - wypowiadają się nierównymi, fragmentarycznymi wersami.
Chór spełnia wiele ról; od aktywnego uczestnika do biernego komentatora. Postaci zdają się być w stanie transu,
komunikując się tylko między sobą. Tekst jest zawsze gęsty i aluzyjny; raczej fragmentaryczny i dwuznaczny,
niż skupiony wokół linearnej narracji. Poza odniesieniami biblijnymi, pojawiają się echa mitów wampirycznych
i koszmarów post-zagłady japońskiej sztuki Nō. Podczas scenicznej wersji Nyctivoe, tłem może być koszmar
wewnętrznego miasta, czy tło ponurego złomowiska końca świata z ludzkością na końcu jej więzi -
post Armageddonem. Pełny tekst proponuje elementy realizmu; rozbity samochód, dalekie pociągi, ogień, łódź.
Bez takich dosłownych tropów i tylko za pomocą połamanych słów i rozczłonkowanego ciała rozpala się wyobraźnia,
rzeczywistość powoływana przez umysł może być jeszcze gorsza.
Przy wejściu zwiedzający jest prowadzony poprzez głosy, śledzi ciemny zasięg przestrzeni, gdzie się znalazł,
porównuje sekwencje obrazów - twarzy widzianych pod różnymi kątami widzenia, które się ujawniają, a potem
z powrotem wpadają w ciemność, a widz przesuwa się tam, gdzie, jak wierzy, słyszał inny głos.
Nyctivoe z książki Dimitrisa Lyacosa pod tym samym tytułem zachęca do eksploracji przestrzeni,
gdzie spotykają się dwie interpretacje jego tekstu. Słuchowy, teatralny wymiar utworu utrzymany
w tradycji psychologicznego realizmu (z klasycznymi niuansami) przeciwstawiony dzikiemu, groteskowemu
prymitywizmowi rzeźb Fritza Unegga z tradycji sztuki bruitystycznej - tworzą dziwny kontrapunkt.
Widz zastanawia się, czy te dwa różne światy mogą się komunikować, czy nawet tworzyć jedność poprzez interpretację
tego samego tekstu, czy w końcu, prowadzone w innych kierunkach, ich drogi krzyżują się w kontekście instalacji
tylko chwilowo.
Dimitris Lyacos urodził się w 1966 roku w Atenach. Jego trylogia "Poena Damni", przetłumaczona na język angielski,
włoski, hiszpański i niemiecki, przedstawiana była w Europie i Stanach Zjednoczonych. Instalacja "Nyctivoe",
wyprodukowana przez Austrian Cultural Forum w Londynie, po raz pierwszy pokazana w marcu 2005 roku
odbywa obecnie turnee po Europie.
www.lyacos.net
"Nyctivoe" Dimitrisa Lyacosa umieszcza inscenizację poetyckiego dramatu we współczesnym, ponurym,
miejskim otoczeniu. Wampiryczny mit odsłania się w monologach - samotniczych wizjach postaci,
pozornie w stanie transu.
Shorsha Sullivan urodził się w Dublinie w 1932 roku. Większość życia spędził w Anglii.
Szczególnie interesuje go nowy teatr i poezja grecka.
Piers Burton-Page urodził się w Leicester w 1947 roku. Do 2002 r. był producentem BBC Radio,
obecnie jest nieetatowym pisarzem i producentem, szczególnie produkcji muzycznych.
Fritz Unegg urodził się w 1951 r. w Wolfsberg, w Austrii. Jego grafiki, rzeźby i maski były wystawiane
w całej Europie. Prowadzi warsztaty w Austrii i za granicą.
|
 |
NYCTIVOE:
Faces of Death - Sound and Sculpture Installation
Text by Dimitris Lyacos
Sculptures by Fritz Unegg
Text translated from the Greek by Shorsha Sullivan
The Cast:
Nyctivoe ....... Patience Tomlinson
Legion ....... Nicholas Boulton
Narrator ....... David Timson
Chorus ....... Sarah Belcher, Elaine Claxton, Anne Rosenfeld, Rosalind Shanks
Technical presentation: Motivation Sound Studios
Sound engineer: Chris Szendeffi
Directed by: Piers Burton-Page
Nyctivoe refers to a verse play of this name which forms the central panel in a trilogy
of dramatic poems by Dimitris Lyacos, with the overall title of Poena Damni, the Torment of the Damned
- the phrase has an echo of the idea of damnation as banishment from the sight of god. Originally written
in Modern Greek, the trilogy has already been partially translated into German, and now also into English
by Shorsha Sullivan.
While working on Poena Damni, Dimitris Lyacos came across some sculpted masks by the Austrian
sculptor Fritz Unegg. They chimed so well with the characters and ideas of the poem that some
of the images were eventually printed with the Greek and English versions of one part of the trilogy,
The First Death.
Now, with Nyctivoe, the conjunction of sight and sound, text and idea has gone one stage further.
Poena Damni is ideally experienced in a fully-staged performance; but it can also be read,
on the printed page, as a nightmare voyage of the mind, or realized via the mixed-media installation
such as is presented here, where a pre-recorded version emanates from a new set of sculpted figures.
Aside from the central figure of Nyctivoe herself, there are two other protagonists.
Legion echoes the Biblical figure possessed by devils too numerous to name. Here, at the trilogy's centre,
we witness an encounter between Legion and Nyctivoe that becomes the catalyst for his union with the world
of the dead. Legion's voice is sometimes distorted via a cassette-player, as if to underline the
increasing distance between the world of the spectator and the world of the characters in the play.
There is also a Narrator figure, more objective and dispassionate, perhaps existing in another
time and space. His neutral comments are sometimes interlarded with Biblical quotations.
There is also a chorus. Four voices - here, all female - share broken, fragmented verses.
The chorus fills many roles, from active participant, to passive commentator.
The characters seem to be in a state of trance, communicating only with themselves. The text is always dense
and allusive: fragmented and suggestive rather than concerned with any linear narrative.
Aside from the biblical references, there are echoes of vampire myth, of post-holocaust nightmare,
of Japanese Nō play.
Were Nyctivoe to be fully staged, the setting could well be some nightmare inner-city setting
or a grim scrap-yard at the end of the world, with mankind at the end of its tether, post-Armageddon.
The full text suggests elements of realism: a crashed car, distant trains, fire, the beat of the sea.
Without such literal trappings, and with only the shattered word and the fragmented body
to fuel the imagination, reality as conjured in the mind may be even worse.
Entering the installation, the visitor is led by the voices to investigate the dark space within;
once drawn in, she confronts a sequence of images - faces seen from different angles as they fall within
the spectator's ambit then fading back into the darkness as the spectator moves towards the point where
she believes she has heard another voice.
The Nyctivoe nstallation, from Dimitris Lyacos's book of the same title, invites exploration
of a space where two interpretations of his text come together: the auditory, theatrical dimension
of the work in the tradition of psychological realism, with scattered classical nuances,
is set against the savage even grotesque primitivism of Fritz Unegg's sculptures -
in the tradition of art brut - creating a strange counterpoint. The spectator wonders
if these very different worlds can communicate, or even form a unity, through the
interpretation of the same text - or if, in the end, they lead in different directions,
their paths crossing in the context of this installation only provisionally.
Dimitris Lyacos was born in 1966 in Athens. His trilogy Poena Damni, translated in English, Italian,
Spanish and German, has been performed extensively in Europe and the United States. A voice installation
of Nyctivoe produced by the Austrian Cultural Forum opened last March in London and is currently touring Europe.
For more info visit www.lyacos.net
Shorsha Sullivan was born in Dublin in 1932. He studied Classics at Leeds and has spent most
of his working life in England. He has a special interest in modern Greek theatre and poetry.
Piers Burton-Page was born in Leicester in 1947. Until 2002 he was a producer for BBC Radio,
and now works as a freelance writer and producer, mostly on musical subjects.
Fritz Unegg was born in 1951 in Wolfsberg, Austria. His prints, ceramic sculptures and masks have
been exhibited across Europe, in a number of major cities. He is active as a course leader in various
workshops in Austria and abroad.
|